WYBORY SAMORZĄDOWE 2018
Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach
do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
zarządzonych na dzień 21 października 2018 roku
Głosownie korespondencyjne
Kodeks wyborczy mówi, że podczas wyborów samorządowych 2018 osoby niepełnosprawne (posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, 1000 i 1076), a także osoby о stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny), w tym także wyborcy posiadający orzeczenie organu rentowego o:
1) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. о emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 poz. 1270);
2) niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy wymienionej w pkt 1;
3) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1;
4) o zaliczeniu do I grupy inwalidów;
5) o zaliczeniu do II grupy inwalidów;
mogą głosować korespondencyjnie.
Zgodnie z zasadami, taką potrzebę należy zgłosić komisarzowi wyborczemu do dnia 8 października 2018 roku. Zgłoszenie takie może zostać przekazane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej i powinno zawierać takie dane jak imię i nazwisko, numer PESEL oraz oświadczenie o wpisaniu tego wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie. Do zgłoszenia należy dołączyć kopię aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Wyborca niepełnosprawny, który zgłosi, że chce głosować korespondencyjnie, otrzyma nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, pakiet wyborczy, w skład którego wchodzą: koperta zwrotna, karty do głosowania, koperta na karty do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania, instrukcja głosowania korespondencyjnego i ewentualnie nakładka na karty do głosowania sporządzona w alfabecie Braille'a — jeżeli wyborca zażądał jej przesłania. Pakiet taki zostaje wysłany pocztą i jest doręczany wyłącznie do rąk własnych wyborcy. Po oddaniu głosu, karty do głosowania należy umieścić w kopercie z napisem „Koperta na karty do głosowania” i kopertę tę zakleić. Niezaklejenie koperty na karty do głosowania spowoduje, że karty do głosowania nie będą uwzględnione przy ustalaniu wyników głosowania. Zaklejoną kopertę na karty do głosowania należy włożyć do koperty zwrotnej zaadresowanej do obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie. Następnie należy wypełnić oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, a następnie włożyć do koperty zwrotnej zaadresowanej do obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie. Niewłożenie oświadczenia do koperty zwrotnej lub niepodpisanie go spowoduje, że karty do głosowania nie będą uwzględnione przy ustalaniu wyników głosowania. Kopertę zwrotną zawierającą zaklejoną kopertę z kartami do głosowania oraz podpisane oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu należy zakleić i przekazać przedstawicielowi Poczty Polskiej. Przedstawiciel Poczty Polskiej odbierze zamkniętą kopertę zwrotną od wyborcy niepełnosprawnego.
Odbiór następuje za pokwitowaniem najpóźniej w:
1) przedostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień wyborów, jeżeli wyborca niepełnosprawny w momencie doręczenie pakietu wyborczego zgłosił potrzebę jej odbioru, pod adresem wskazanym przez tego wyborcę;
2) przedostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień wyborów – w placówce Poczty Polskiej usytuowanej na obszarze gminy, w której wyborca niepełnosprawny jest ujęty w rejestrze wyborców;
3) trzecim dniu roboczym poprzedzającym dzień wyborów w dowolnej placówce Poczty Polskiej.
Wyborca może również, do czasu zakończenia głosowania, osobiście dostarczyć kopertę zwrotną do obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia glosowania w obwodzie, której adres znajduje się na kopercie zwrotnej.
Głosowanie przez pełnomocnika
Wyborcy niepełnosprawni (posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, 1000 i 1076), a także osoby о stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny), w tym także wyborcy posiadający orzeczenie organu rentowego o:
1) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. о emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 poz. 1270);
2) niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy wymienionej w pkt 1;
3) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1;
4) o zaliczeniu do I grupy inwalidów;
5) o zaliczeniu do II grupy inwalidów;
a także osoby о stałej, albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny oraz wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 75 lat, mają prawo do głosowania za pośrednictwem pełnomocnika.
Pełnomocnikiem może być osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania.
Pełnomocnikiem nie może być:
1) osoba wchodząca w skład komisji obwodowej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania;
2) mąż zaufania;
3) obserwator społeczny;
4) osoba kandydująca w wyborach.
Pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby lub od dwóch osób, jeżeli co najmniej jedną z nich jest wstępny (ojciec, matka, dziadek, babka, itd.), zstępny (syn, córka, wnuk, wnuczka, itd.), małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika.
Pełnomocnictwa udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do sporządzania aktów pełnomocnictwa do głosowania. W celu sporządzenia aktu pełnomocnictwa wyborca składa wniosek do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której jest wpisany do rejestru wyborców. Wniosek (wzór wniosku w załączeniu) należy złożyć najpóźniej do dnia 12 października 2018 roku.
Akt pełnomocnictwa sporządzony przed pierwszym głosowaniem dotyczy również ponownego głosowania w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli będzie ono przeprowadzane. Do wniosku należy dołączyć pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem na przyjęcie pełnomocnictwa (wzór zgody na przyjęcie pełnomocnictwa w załączeniu) oraz kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności, jeżeli wyborca udzielający pełnomocnictwa w dniu głosowania nie będzie miał ukończonych 75 lat. Akt pełnomocnictwa jest sporządzany z zasady w miejscu zamieszkania wyborcy, chyba że wyborca we wniosku zwróci się o jego sporządzenie w innym miejscu na obszarze gminy. Wyborca ma prawo cofnięcia udzielonego pełnomocnictwa. Głosowania przez pełnomocnika nie przeprowadza się w: obwodach głosowania utworzonych w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych.
Głosowanie w lokalu wyborczym
Osoby niepełnosprawne mogą głosować także w lokalach wyborczych, jednak należy pamiętać, że nie wszystkie lokale będą dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. To, który lokal wyborczy jest dostosowany do potrzeb niepełnosprawnych można sprawdzić na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej. Informacja o lokalach obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych dostępna będzie (najpóźniej w dniu 21 września 2018 roku) w Biuletynie Informacji Publicznej gminy oraz w obwieszczeniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o numerach i granicach obwodów głosowania.
Jeżeli lokal wyborczy w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej nie jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, wyborca niepełnosprawny może wybrać inny lokal, składając odpowiedni wniosek o dopisanie do spisu wyborców w wybranym przez siebie obwodzie głosowania. Dokument taki należy złożyć w urzędzie gminy nie później niż 16 października 2018 roku.
Po złożeniu powyższego wniosku wyborca zostanie skreślony ze spisu wyborców w obwodzie właściwym dla miejsca stałego zamieszkania i dopisany do wybranego przez wyborcę obwodu.
Wyborcy niepełnosprawni, którzy zdecydują się na głosowanie w lokalu wyborczym mogą głosować przy użyciu nakładki w języku Braille'a. Nakładkę na kartę osobie niepełnosprawnej wydaje komisja wyborcza. Po oddaniu głosu osoba niepełnosprawna jest zobowiązana do tego, aby zwrócić nakładkę członkowi obwodowej komisji wyborczej.
